باورهای نادرست در مورد احکام نماز
اگر یادتان باشد، در مورد روزه و طهارت نوشتم، و وعده دادم که در مورد احکام دیگر هم تا جایی که بتوانم، چنین بررسی را در مورد برخی مسائل بکنم، در این مطلب، به تاج سر بندگی، نماز، میپردازم.
1. اذان و اقامه نمازهای یومیّه، گرچه بسیار مورد تأکید و سفارش است، ولی جزء واجبات نیست و بدون آن نماز باطل نمیشود. نمازهای غیر یومیّه هم، چه واجب و چه مستحب، اذان و اقامه ندارند.
2. برای نیّت نماز (مانند نیّت همه عبادات) لازم نیست حتماً چیزی را به زبان بیاوریم و یا از دل بگذرانیم، همینقدر که حواسمان باشد داریم کدام نماز را میخوانیم و برای خدا هست، کافی است.
3. اگر نماز صبح قضا شد، لازم نیست حتماً در صبح دیگری خوانده شود، هر موقع روز میشود خواند؛ همچنین در مورد سایر نمازهای قضا شده.
4. نمازی که باید قرائتش بلند خوانده شود (صبح و مغرب و عشاء) قضایش را هم باید بلند خواند، و همچنین نمازی که باید آهسته خوانده شود ... .
5. بالا بردن دستها برای تکبیرة الإحرام (و نیز سایر تکبیرهای نماز)، انجام قنوت و سلام اوّلی نماز، مستحب هستند، و بدون آنها هم نماز صحیح است.
6. خانمها برای نماز باید تمام بدن را بپوشانند، ولی این پوشش لزوماً چادر نیست، یک لباس مناسب هم که پوشش لازم را داشته باشد، کافی است.
7. گفتن الحمد لله بعد از خواندن حمد توسّط امام جماعت، و نیز انگشتر چرخاندن هنگام قنوت، و نیز دست به صورت کشیدن بعد از قنوت، و نیز صورت چرخاندن به چپ و راست بعد از سلام نماز، هیچکدام وجهی ندارند. بپرهیزیم از بدعت و خرافه ... .
8. اگر در هنگام کسی به شما سلام کرد، جوابش واجب است، حتّی اگر کودک باشد؛ و البتّه برای جوابش باید بگویید: "سلامٌ علیکم" و نه "علیکم السلام"
9. کسانی که نشسته نماز میخوانند، باید تا جایی که امکان دارد، 7 نقطهای که باید برای سجده روی زمین باشد را روی زمین بگذارند. و اگر باید محلّ پیشانیشان بالاتر باشد، بایستی با پایه یا میز یا ... مهر را بالا بیاورند و کف دستها باید روی زمین باشد.
10. اگر در قرائت و تلفّظ درست حرف "ظ" مشکل دارید (مثل من!) ذکر رکوع را همان سه مرتبه "سبحان الله" بگویید! به همین راحتی!
11. هر حرکت اضافی، مبطل نماز نیست، در هنگام نماز، وقتی که ذکری نمیگویید میتوانید یکی دو قدم حرکت کنید (تا جایی که حالت نماز به هم نخورد) و نیز مادر میتواند در هنگام نماز نوزادش را در آغوش گرفته و حتّی شیر بدهد.
12. به فرزندتان یا رفیقتان گیر ندهید که نماز ظهر و عصر را و مغرب و عشاء را سریع، پشت سر هم بخوان! اصلاً همین جدا خواندن (پنج وقت) مستحب است!
13. اصلاً کی گفته صورت با آرایش نماز ندارد؟! درست که برای وضو نباید مانعی از رسیدن آب به پوست باشد، ولی برای نماز، همینقدر که مابین پیشانی و مهر مانعی نباشد کافی است.
14. بر روی کاغذ هم میشود سجده کرد! مگر این که یقین کنید از پنبه یا کتان تهیه شده!
15. نماز زیارت برای ائمه معصومین علیهم السلام است، نه برای امامزادگان.
16. بانوان گرچه در مقابل نامحرم باید تمام بدن (به استثنای دستها تا مچ و گردی صورت، آن هم بدون زینت و آرایش) را بپوشانند، امّا در هنگام نماز اگر نامحرمی نبود، پوشاندن کف و روی پاها تا قوزک واجب نیست.
17. تمام اذکار نماز (بجز ذکر بحول الله ...) واجب است در حال سکون خوانده شوند.
18. در نماز جماعت، تبعیّت از پیشنماز در اعمال (حرکات) واجب است، ولی در اذکار واجب نیست.
19. در تمام نماز (بجز سلام) جایز نیست غیر خدا را مخاطب قرار داد؛ پس خواندن دعای فرج (الهی عظم البلاء... که در قسمتی از آن اهل بیت علیهم السلام را مخاطب قرار میدهیم) و زیارات و ... در هیچ جای نماز (از جمله قنوت) جایز نیست.
20. معروف است که اگر کسی خدای نکرده چیز ناجوری خورد، یا کار ناجوری کرد، تا چهل روز نماز ندارد! و به همین خاطر به او میگویند نباید نماز بخوانی! این اشتباه است، ممکن است به خاطر آن گناه، قبول نماز در درگاه الهی سخت شود، ولی این، تکلیف الهی را از گردن گنهکار بر نمیدارد. اتّفاقاً به نظر من، آن بنده خدا باید بیشتر به نماز و مناجات بپردازد تا گناهش پاک شود . مثل گذشته، بنده خوب و نازنین خدای مهربان شود ... .
در نوشتن این مطلب، نگاهی هم داشتم به کتاب "مردم و برداشتهای احکام" استاد "محمود اکبری" ببخشید اگر قدری هم بینظم و پراکنده شد! اگر موردی هم به ذهن شریفتان رسید، امر بفرمایید تا اضافه کنم.
<
«کسى که خدا خیرخواه او باشد، محبّت امام حسین(علیه السلام) و شوق زیارتش را در دل او مى اندازد...»
وسائل الشیعه، ج 10، ص 388
آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی قدس سره:
«اى کاش منبرى امام حسین(علیه السلام) بودم!
من دوست داشتم یک خطیب و منبرى امام حسین (علیه السلام) باشم تا یک مرجع و مدرس!»
× این حسین کیست که عالم همه دیوانه اوست
***
آ پـَـ م